استفاده آمریکا از بمب سنگرشکن در حمله به تاسیسات اتمی ایران – DW – ۱۴۰۴/۴/۱

گزارش‌ها از پایتخت ایران حاکی از افزایش قابل‌توجه پدافند هوایی در طول شب گذشته است. فریدریک پلایتگن، خبرنگار ارشد بین‌المللی سی‌ان‌ان که در تهران حضور دارد، از فعال شدن مکرر سامانه‌های پدافند هوایی و شلیک‌های ضد‌هوایی در آسمان پایتخت خبر داد.

فریدریک پلایتگن، در گزارش خود از تهران به شبکه سی‌ان‌ان گفت: «ما چندین بار در طول شب شاهد فعالیت سامانه‌های پدافند هوایی بودیم و این سامانه‌ها به‌طور مکرر وارد عمل شدند.»

او در ادامە افزود: «شلیک‌های پیاپی از توپ‌های ضد‌هوایی در آسمان پایتخت مشاهده شد، که نشان‌دهنده تحرکات قابل‌توجهی در آسمان تهران بود.»

دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به حملات نظامی آمریکا به تأسیسات هسته‌ای نطنز، فردو و اصفهان این اقدام را “تشدید خطرناک تنش” در منطقه خواند و خواستار خویشتنداری و بازگشت به دیپلماسی شد.

آنتونیو گوترش، در پستی در شبکە اکس اعلام کرد که از استفاده آمریکا از زور علیه تأسیسات هسته‌ای ایران “به‌شدت نگران” است. وی این حملات را تهدیدی مستقیم علیه صلح و امنیت بین‌المللی توصیف کرد.

گوترش هشدار داد که این درگیری‌ها می‌تواند به سرعت از کنترل خارج شود و پیامدهای فاجعه‌باری برای غیرنظامیان، منطقه و جهان به دنبال داشته باشد.

وی از همه کشورهای عضو سازمان ملل خواست تا به تعهدات خود تحت منشور سازمان ملل و قوانین بین‌المللی پایبند باشند و از تشدید تنش‌ها جلوگیری کنند. گوترش تأکید کرد: «راه‌حل نظامی وجود ندارد. تنها مسیر پیش‌رو دیپلماسی و تنها امید، صلح است.»

به گزارش شبکه سی‌ان‌ان به نقل از دو منبع آگاه، ایالات متحده در حملات خود به تاسیسات هسته‌ای ایران از بمب ۱۳٫۶ تنی GBU-57A/B، معروف به “بونکر باستر” استفاده کرده است. این اولین استفاده عملیاتی از این بمب عظیم است کە گزارش می‌شود.

سی‌ان‌ان به نقل از دو منبع مطلع گزارش داد که ایالات متحده در عملیات خود علیه تاسیسات سایت‌های فردو، نطنز و أصفهان از بمب نفوذگر عظیم‌الجثه (MOP) استفاده کرد. این بمب ۱۳٫۶ تنی که حاوی ۲٫۷ تن مواد منفجره است، برای تخریب تاسیسات مستحکم و زیرزمینی طراحی شده است.

بمب‌افکن‌های B-2 Spirit، تنها هواپیماهای قادر به حمل این بمب در این عملیات به کار گرفته شدند. با این حال پیش از این حمله برخی مقامات آمریکایی تردیدهایی درباره توانایی این بمب برای تخریب کامل تاسیسات عمیق زیرزمینی ایران، به‌ویژه سایت‌های غنی‌سازی مانند فردو مطرح کرده بودند. تعداد دقیق بمب‌های استفاده‌شده در این عملیات هنوز مشخص نیست.

بمب GBU-57A/B، توسعه‌یافته توسط نیروی هوایی آمریکا برای هدف قرار دادن تاسیسات زیرزمینی حاوی تسلیحات کشتار جمعی طراحی شده است. این بمب پیش از این هرگز در عملیات واقعی استفاده نشده بود.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که حملات نظامی این کشور سایت‌های هستەای فردو، نظنز و أصفهان را “کاملاً نابود” کرده است. وی به ایران هشدار داد که بین “صلح” یا “تراژدی بزرگ‌تر” یکی را انتخاب کند.

ترامپ در نطقی تلویزیونی از کاخ سفید گفت که حملات آمریکا “یک موفقیت نظامی خیره‌کننده” بوده و تأسیسات هسته‌ای ایران را به‌طور کامل از بین برده است. او تأکید کرد که اگر ایران به‌سرعت صلح را انتخاب نکند، اهداف دیگری در این کشور با “دقت، سرعت و مهارت” مورد حمله قرار خواهند گرفت.

رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین در سخنانش گفت کە جمهوری اسلامی چهل سال است کە شعار “مرگ بر آمریکا” و “مرگ بر اسرائیل” سر می‌دهد. او همچنین جمهوری اسلامی را مسئول مرگ صدها آمریکایی و “صدها هزار نفر” از شهروندان کشورهای مختلف معرفی کرد.

ترامپ همچنین از همکاری نزدیک با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل قدردانی کرد و گفت: «ما به‌عنوان تیمی بی‌نظیر عمل کردیم تا این تهدید وحشتناک علیه اسرائیل را از بین ببریم.» وی افزود که حمله اخیر “دشوارترین و شاید مرگبارترین” عملیات بود، اما اهداف دیگری نیز برای حملات احتمالی آینده وجود دارند.

رئیس‌جمهور آمریکا به ایران هشدار داد که در صورت نپذیرفتن “صلح”، با عواقب شدیدتری مواجه خواهد شد و گفت: «یا صلح خواهد بود یا ایران با تراژدی‌ای به‌مراتب بزرگ‌تر از آنچه در هشت روز گذشته دیده‌ایم، روبه‌رو می‌شود.»

سازمان انرژی اتمی ایران حملات به سایت‌های هسته‌ای فردو، نطنز و اصفهان را نقض معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (NPT)  خواند و خواستار محکومیت این اقدامات توسط جامعه جهانی شد.

سازمان انرژی اتمی ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد که بامداد یک‌شنبه ٢٢ ژوئن (اول تیر)، سایت‌های هسته‌ای فردو، نطنز و اصفهان هدف حملاتی قرار گرفته‌اند که به ادعای این سازمان، ناقض قوانین بین‌المللی از جمله معاهده NPT و موافقت‌نامه پادمان است.

این بیانیه مدعی شد که رئیس‌جمهور آمریکا در فضای مجازی مسئولیت این حملات را پذیرفته و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این زمینه “بی‌تفاوت” یا “همراه” بوده است.

سازمان انرژی اتمی بدون ارائه جزئیات درباره خسارات احتمالی و بدون اشاره به خطر تشعشعات هسته‌ای و میزان آن تأکید کرد که “این حملات مانع پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران نخواهد شد”. این سازمان همچنین اعلام کرد که اقدامات حقوقی برای پیگیری حقوق ایران را آغاز کرده و از جامعه جهانی خواست این “اقدامات غیرقانونی” را محکوم کند.

مقامات استان قم تأیید کردند که بامداد امروز یکشنبه ٢٢ ژوئن (اول تیر)، “بخشی از محدوده سایت هسته‌ای فردو” مورد حمله قرار گرفتە است.

مرتضی حیدری، معاون سیاسی و امنیتی استاندار قم و سخنگوی ستاد مدیریت بحران این استان در گفت‌وگو با رسانه‌‌های داخلی اعلام کرد که “ساعاتی پیش، پس از فعال شدن سامانه‌های پدافند هوایی قم و شناسایی اهداف متخاصم، بخشی از محدوده سایت هسته‌ای فردو مورد تعرض هوایی قرار گرفت”.

وی جزئیات بیشتری درباره نوع حمله یا منشأ آن ارائه نکرد، اما تأکید کرد که آرامش در شهر قم برقرار است و از مردم خواست تا اخبار را تنها از منابع رسمی دنبال کنند.

در همین حال ‌اکبر صالحی، معاون امنیتی استانداری اصفهان هدف قرار گرفتن تاسیسات هسته‌ای نطنز در این استان را تایید کرده است. صالحی دقایقی پیش گفت: «صدای انفجار چندین بمب در اصفهان و نطنز شنیده شد و ما شاهد حملاتی در نزدیکی سایت‌های هسته‌ای اصفهان و نطنز بودیم».

فرماندهی جبهه داخلی ارتش اسرائیل بامداد یکشنبه ٢٢ ژوئن (اول تیر) با تأیید وزیر دفاع، یسرائیل کاتس محدودیت‌های جدیدی را در سراسر این کشور اجرایی کرد و تمام مناطق را به وضعیت “فعالیت ضروری” تغییر داد که فعالیت‌های آموزشی، تجمعات و کار در بخش‌های غیرضروری را ممنوع می‌کند.

بر اساس بیانیه رسمی ارتش اسرائیل، پس از ارزیابی وضعیت امنیتی و با تأیید وزیر دفاع از ساعت ۰۳:۴۵ بامداد یکشنبه دستورالعمل‌های جدیدی برای فرماندهی جبهه داخلی اعمال شده است.

این دستورالعمل‌ها تمام مناطق اسرائیل را از وضعیت “فعالیت محدود” یا “فعالیت جزئی” به “فعالیت ضروری” تغییر داده و هرگونه فعالیت آموزشی، تجمع عمومی و کار در بخش‌های غیرضروری را ممنوع کرده است.

مقامات ارتش اسرائیل از شهروندان خواسته‌اند دستورالعمل‌های منتشرشده در کانال‌های رسمی فرماندهی جبهه داخلی، از جمله پورتال ملی اضطراری و اپلیکیشن این نهاد را به‌دقت رعایت کنند.

دونالد ترمپ، رئیس‌جمهور آمریکا امیدوار است حملات هدفمند به سه سایت هسته‌ای ایران، تهران را به مذاکرات دیپلماتیک بازگرداند و در حال حاضر برنامه‌ای برای حملات بیشتر ندارد.

بر اساس گزارش سی‌ان‌ان به نقل از منابع آگاه، ترامپ پس از بن‌بست در مذاکرات دیپلماتیک با ایران، دستور حملات به تاسیسات هسته‌ای این کشور را صادر کرد. او معتقد بود این اقدام برای تضعیف برنامه هسته‌ای ایران ضروری است.

این منابع گفته‌اند ترامپ اکنون به دنبال احیای دیپلماسی است و امیدوار است این حملات، رهبران ایران را به پایان دادن به تنش‌ها و پذیرش مذاکره ترغیب کند. با این حال نیروهای آمریکایی در منطقه برای مقابله با هرگونه واکنش احتمالی ایران در حالت آماده‌باش قرار دارند.

معاون سیاسی صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران، در واکنش بە حملە ایالات متحده آمریکا بە تاسیسات هستەای ایران، در برنامه‌ زنده اعلام کرد که مواد هسته‌ای از سه سایت کلیدی فردو، نطنز و اصفهان پیشاپیش تخلیه شده بود و ادعای حمله آمریکا به این تأسیسات ضربه بزرگی به ایران وارد نکرده است.

روزنامه شرق در واکنش  این اظهارات را “غیرمسئولانه” و “گرا دادن به دشمنان” توصیف کرد. دقایقی بعد اما “گرا دادن” را به آگاه سازی تغییر داد.

تاکنون هیچ مقام رسمی ایران این ادعاها را به‌ صورت مستقل تأیید یا تکذیب نکرده است. 

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که تأسیسات هسته‌ای فردو در ایران در جریان حملات نظامی “نابود شده است” و همزمان از ایران خواست به “جنگ” پایان دهد. در همین حال مقامات آمریکایی و اسرائیلی تأیید کردند که بمب‌افکن‌های بی-۲ ایالات متحده در این عملیات مشارکت داشتند.

ترامپ در پستی در شبکه اجتماعی تروث‌سوشیال پس از اعلام حملە بە تاسیسات اتمی ایران، نوشت: «فردو نابود شد». او در پیام دیگری اعلام کرد که ساعت ۲۲ به وقت واشنگتن درباره این “عملیات نظامی بسیار موفق” سخنرانی خواهد کرد و آن را “لحظه‌ای تاریخی” برای آمریکا، اسرائیل و جهان توصیف کرد.

او همزمان از جمهوری اسلامی ایران خواست با پایان دادن به درگیری‌ها موافقت کند.

در همین حال خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد که بمب‌افکن‌های بی-۲ ایالات متحده در حملاتی به تأسیسات هسته‌ای ایران از جمله سایت‌های فردو، نطنز و اصفهان، مشارکت داشتند.

از سوی دیگر باراک راوید، خبرنگار آکسیوس نیز به نقل از یک مقام ارشد اسرائیلی نوشت که آمریکا پیشاپیش اسرائیل را از این حمله مطلع کرده و عملیات با هماهنگی انجام شده است.
از سوی دیگر، رسانه‌های نزدیک بە حاکمیت در ایران بە نقل از معاون سیاسی صداوسیما نوشته‌اند: «اگر حرف ترامپ هم درست باشد، ضربه بزرگی نخوردیم، چراکه مواد تخلیه شده است».

تا این لحظه مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی بە حملە آمریکا واکنش نشان ندادەاند. 

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از اجرای “حملات هوایی موفق” علیه سه سایت هسته‌ای ایران شامل فردو، نطنز و اصفهان خبر داد و اعلام کرد تمامی هواپیماهای آمریکایی از حریم هوایی ایران خارج شده‌اند.

ترامپ شامگاه شنبه ٢١ ژوئن به وقت آمریکا (اول تیر)، در پستی در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت: «ما حمله بسیار موفق خود به سه سایت هسته‌ای ایران شامل فردو، نطنز و اصفهان را با موفقیت به پایان رساندیم. تمامی هواپیماها اکنون خارج از حریم هوایی ایران هستند. بار کامل بمب‌ها بر سایت اصلی فردو ریخته شد. تمامی هواپیماها در امنیت کامل در مسیر بازگشت به خانه هستند. تبریک به مبارزان بزرگ آمریکایی. هیچ نیروی نظامی دیگری در جهان قادر به انجام این کار نبود. اکنون زمان صلح است».

تاکنون هیچ اطلاعاتی درباره میزان خسارت وارده به این سایت‌ها یا تلفات احتمالی منتشر نشده است. تا لحظه تنظیم این خبر مقامات ایرانی نیز واکنشی رسمی به این ادعاها نشان نداده‌اند.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا به کاخ سفید بازگشت تا نشستی با شورای امنیت ملی برگزار کند و درباره احتمال اقدام نظامی علیه ایران در پی تشدید تنش‌ها با اسرائیل گفت‌وگو کند.

به گزارش مقامات آمریکایی، دونالد ترامپ شامگاه شنبه ٢١ ژوئن به وقت محلی، پس از ترک باشگاه گلف خود در بدمینستر نیوجرسی به واشنگتن بازگشت تا با تیم امنیت ملی خود دیدار کند. این نشست که برای ساعت ۱۸ به وقت محلی برنامه‌ریزی شده بر بررسی گزینه‌های آمریکا در قبال ایران متمرکز است.

این مقامات گفتند گزینه مورد نظر رئیس جمهور آمریکا، یافتن یک راه حل دیپلماتیک برای مناقشه اسرائیل و ایران است، اما تنها در صورتی که ایرانی‌ها تمایل بیشتری به مذاکره نشان دهند و مایل به دادن امتیازات قابل توجه باشند.

کاخ سفید همچنان می‌گوید خط قرمزش برای تهران، موافقت با خواسته‌های ترامپ مبنی بر عدم غنی‌سازی است، چیزی که جمهوری اسلامی تاکنون آن را نپذیرفته است.

در پی تشدید حملات ارتش اسرائیل بە اهدافی در مناطق مختلف ایران، منابع محلی گزارش می‌دهند کە بامداد روز یکشنبه ٢٢ ژوئن (اول تیر)، در شهرهای کاشان، تهران و تبریز صدای انفجار شنیدە شدە است.

گزارش‌های تأیید نشده‌ حاکی از انفجار در نزدیکی بیمارستان امام رضا در تبریز است. قطعی گسترده اینترنت امکان تأیید مستقل این گزارش‌ها را محدود کرده است.

در همین حال گزارش‌ها حاکی از شلیک ممتد پدافند هوایی در چندین منطقه تهران، قم، ارومیه، مهاباد، همدان، کرج، تبریز، کاشان، اراک و بندرعباس است.

تاکنون مقامات رسمی جمهوری اسلامی یا منابع رسمی در مورد این حملات اظهارنظر نکرده‌اند و اطلاعات دقیقی درباره میزان خسارات یا تلفات احتمالی منتشر نشده است.

به گزارش اکسیوس تلاش‌های پشت‌پرده دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه برای برگزاری مذاکره مستقیم بین مقامات ارشد آمریکا و ایران در استانبول به دلیل عدم دسترسی به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی که گفتە می‌شود به دلایل امنیتی مخفی شده است، با شکست مواجه شد.

اکسیوس به نقل از سه مقام آمریکایی و یک منبع آگاه نوشته، دونالد ترامپ روز دوشنبه ۱۶ ژوئن در حاشیه نشست گروه هفت در کانادا تماسی از رجب طیب اردوغان دریافت کرد. اردوغان پیشنهاد داد که روز سه‌شنبه، ترکیه میزبان مذاکراتی بین مقامات آمریکا و ایران در استانبول باشد تا راه‌حلی دیپلماتیک برای جنگ جاری اسرائیل و ایران یافت شود.

بر ا‌ساس این گزارش ترامپ با این پیشنهاد موافقت و اعلام کرد که جِی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور و استیو ویتکاف، فرستاده کاخ سفید را به ترکیه اعزام خواهد کرد. او حتی گفت در صورت لزوم شخصاً به استانبول سفر می‌کند تا با مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران دیدار کند. یک مقام کاخ سفید به اکسیوس گفتە که پیش از تماس اردوغان، سیگنال‌هایی از تمایل ایران به مذاکره از طریق کانال‌های غیرمستقیم دریافت شده بود.

اردوغان و هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه این پیشنهاد را به پزشکیان و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران منتقل کردند. اما به گفته دو مقام آمریکایی، پزشکیان و عراقچی نتوانستند با خامنه‌ای تماس برقرار کنند. پس از چند ساعت، ایران به ترکیه اطلاع داد که بدون تأیید خامنه‌ای، مذاکرات ممکن نیست و برنامه لغو شد.

به گفتە آکسیوس پس از این ناکامی، ترامپ در تروث سوشال نوشت: « ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد… همه باید فوراً تهران را تخلیه کنند!»

محمدجواد لاریجانی، رییس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی و دبیر سابق ستاد حقوق بشر قوه قضاییه در اظهاراتی تند علیه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی او را “خلافکار درجه یک” خواند و خواستار محاکمه وی شد. او همچنین گفت کە ایران باید تعهدات خود در چارچوب ان‌پی‌تی را تا زمان روشن شدن وضعیت گروسی تعلیق کند.

لاریجانی در یک برنامه تلویزیونی که شب شنبه ٣١ خرداد (٢١ ژوئن)، از صداوسیمای جمهوری اسلامی پخش شد، به شدت از مواضع رافائل گروسی انتقاد کرد. لاریجانی با توصیف گروسی به عنوان “آدم خلافکار درجه یک” و “خیانتکار”، مدعی شد که همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا مشخص شدن وضعیت او باید متوقف شود.

وی همچنین با اشاره به معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) گفت: «ما ان‌پی‌تی را قبول داریم، اما از نظر عملیاتی تعهدات خود را باید معلق کنیم تا تکلیف گروسی روشن شود.» لاریجانی در بخش دیگری از سخنانش به توان دفاعی ایران اشاره کرد و اظهار داشت که این توان “شگفتی عظیمی” ایجاد کرده و اسرائیل را به “استیصال” کشانده است.

لاریجانی با هشدار به آمریکا افزود: «در صورت ورود آمریکا به جنگ علیه ایران، تمام مقرهای سیاسی، نظامی و اقتصادی آن اهداف مشروع ما خواهد بود.» لاریجانی همچنین تاکید کرد که ایران به دنبال تجاوز نیست، اما هرگونه تعرض به خاک این کشور “بسیار پرهزینه” خواهد بود. به گفته وی، “دفاع” اخیر ایران “امنیت کشور را برای ۵۰ سال آینده تضمین خواهد کرد”.